Nejat ÇOĞAL / Ticaret Başmüfettişi
Yurt dışından emekli olup, yurt dışında yerleşik bulunan vatandaşların geçici olarak Türkiye’ye getirdikleri yabancı plakalı taşıtlarının aralıksız 4 yıl ülkede kalabilmesi mümkün hale getirildi.
Bilindiği üzere, 29.09.2009 tarihli, 2009/15481 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar’ın 20’nci maddesi uyarınca,
1) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik emeklilerin kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına iki yıl,
2) Türkiye’de oturma iznine sahip Türkiye Gümrük Bölgesi dışından emekli yabancıların kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına ikamet izinleri kadar,
süre ile geçici ithalat izni verilmektedir.
28.12.2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan, 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar’da Değişiklik Yapılmasına Dair 7999 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’yla, 2009/15481 Sayılı Karar’ın 19’uncu Maddesine bir fıkra eklenmiştir. Buna göre, mezkûr Kararın 20’nci Maddesinin 1’inci fıkrasının (c) bendinin (3) ve (4) numaralı alt bentlerinde belirtilen süreler tamamlanmadan önce başvurulması kaydıyla, süre bitimini müteakip aynı alt bentlerdeki süreler yeniden verilecektir. Bu haktan faydalanılabilmesi için yurt dışı yerleşiklik şartının yeniden sağlanması gerekecektir.
Böylece, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik sayılan ve yurt dışından emekli olduktan sonra uzun süre Türkiye’de kalan vatandaşlarımızın geçici ithalat kapsamında Türkiye’ye getirdikleri kara taşıtları için, 730 güne kadar verilen sürenin tamamı kullanıldıktan sonra, taşıtıyla yeniden yurt dışına çıkış yapmasına gerek olmaksızın bir defaya mahsus olmak üzere 730 güne kadar ek süre verilmesi mümkün hale gelmiştir. Yani, yurt dışından emekli vatandaşlarımız, tekrar yurt dışına çıkış yapmalarına gerek kalmaksızın, kara taşıtlarıyla Türkiye’de toplam dört yıl kalabilecektir. Bu yeni düzenlemeden yararlanarak kara taşıtını 4 yıl Türkiye’de bulundurduktan sonra yeniden yurt dışına çıkaran vatandaşlar, taşıtlarıyla en az 185 gün ülke dışında bulunmaları halinde tekrar 4 yıl süreyle geçici olarak kara taşıtı getirme hakkına sahip olabileceklerdir.
Bu haktan yararlanılabilmesi için iki yıllık süre tamamlanmadan önce başvurulması gerekmektedir. Ayrıca, yurt dışı yerleşiklik şartının yeniden sağlanması da gerekecektir.
Ayrıca, 2009/15481 Sayılı Karar’ın 20’nci maddesinde yapılan değişiklikle;
– “emeklilerin” ifadesi “yurt dışından emeklilerin” olarak değiştirilmiştir.
– Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı, anılan Kararın 20’nci maddesinin (c) bendinin (6) numaralı alt bendi kapsamına alınmıştır. Buna göre, sürelerin tamamını kullanmış veya yerleşim yeri şartını sağlayamayan; Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı ülkelerinde yerleşik kişilerin ikamet yerlerinde adlarına kayıtlı olan kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarına yılda bir kez olmak üzere bir ay süre ile geçici ithalat izni verilebilecektir.
Öte yandan, konu ile ilgili olarak, 31 Aralık 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği (Seri No: 1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 8) ile, Geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği (Seri No: 1)’nin 17 inci maddesi değiştirilmiştir. Buna göre; Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik yurt dışından emekliler ile Türkiye’de oturma iznine sahip Türkiye Gümrük Bölgesi dışından emekli yabancıların adlarına kayıtlı kişisel kullanıma mahsus kara taşıtları için gümrük idaresine yapılacak başvuruların, mücbir sebep ve beklenmeyen haller saklı kalmak üzere, verilen geçici ithalat izin sürelerinin tamamlanmasından önceki son üç ay içerisinde yapılması gerekmektedir. Bu haktan yeniden faydalanılabilmesi için bu kişilerin, adlarına kayıtlı aynı veya farklı taşıt ile Türkiye Gümrük Bölgesine yeniden giriş yaptığı tarih itibarıyla geriye doğru bir yılda en az 185 (yüzseksenbeş) gün Türkiye Gümrük Bölgesi dışında bulunma şartını sağlaması ve taşıtı ile birlikte çıkış yaptığı tarihten itibaren en az 185 (yüzseksenbeş) gün süreyle Türkiye’ye giriş yapmamış olması gerekmektedir.
Bu meyanda, 2009/15481 Sayılı Karar’ın 19’uncu Maddesinde belirtilen “süreler tamamlanmadan önce” ifadesi, “geçici ithalat izin sürelerinin tamamlanmasından önceki son üç ay içerisinde” olarak belirlenmiş bulunmaktadır.
Özetle, yurt dışından emekli olup, yurt dışında yerleşik bulunan vatandaşlarımız, iki yıllık süreleri tamamlanmadan önce Gümrük İdaresine başvurmaları kaydıyla, geçici ithal ettikleri, kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarını yeniden yurt dışına çıkartıp, 185 gün beklemeye gerek kalmadan iki yıl ek süre alabileceklerdir. Böylece, yabancı plakalı kara taşıtlarının yurtta kalma süresi aralıksız 4 yıla çıkarılmış olmaktadır. Bu düzenlemenin, yurt dışında ikamet edip, Türkiye’de uzun süre kalmak isteyen, yurtdışından emekli vatandaşlarımıza büyük kolaylık sağlayacağı değerlendirilmektedir. 29.12.2023